Naihansi

Dit kata dat met grote waarschijnlijkheid het belangrijkste kata van het Wado karate is, is tevens het meest onderschatte kata waarbij er vele verschillende interpretaties worden gegeven over het wel en wee van dit kata, maar waarvan de meeste toch niet helemaal realistisch zijn.
Zo zou dit kata ontworpen zijn om in een smalle doorgang te kunnen vechten, of omdat men vroeger slechts alleen maar over kleine dojo’s beschikte zodat er weinig ruimte was, maar ook wanneer men op een smalle boot stond en men zichzelf toch kon verweren.
Dit soort verklaringen moeten we wel met een korreltje zout nemen, we vergeten soms om realistisch en kritisch te zijn bij een dergelijk uitleg.

Het Naihansi kata leert ons bij uitstek de concepten en principes te gebruiken die het Wado karate zo anders maakt dan de verschillende andere karatestijlen.
Het constant bewustzijn van houding, structuur en de ontspanning van het lichaam zijn hier van buitengewoon belang.

Stap voor stap – Naihansi

1. Vanuit de Yoi-dachi stand plaatsen we de hielen tegen elkaar en staan dan in Musubi-dachi, We maken een buiging en sluiten nu de voeten Heisoku-dachi. De armen zijn voor het lichaam waarbij de handen ontspannen op elkaar worden geplaatst.

2. We brengen nu rustig de armen omhoog tot de lijn van ons voorhoofd (Zie Kushanku) waarna we met beide armen een grote boog uitvoeren. Na de uitvoer van de boog plaatsen we de pinken van de geopende handen tegen elkaar waarna we de armen inwaarts draaien en eindigen zoals we begonnen zijn
Let op: We hebben hier direct te maken met een martial art concept namelijk het groter maken van het lichaam, het correct in balans c.q. structuur komen en het opwekken van de interne lichaamspower.
note: Het ronddraaien van de armen heeft niets te maken met het universum of het kijken naar de zon (voor dat laatste gebruiken we natuurlijk een zonnebril).

3. Na de uitvoer van de voorgaande beweging gaan we over naar wat we noemen het scannen van de omgeving. Het woord scannen zegt het al: door ons hoofd eerst naar links en daarna naar rechts te draaien is het mogelijk om bijna geheel achter onszelf te kijken en kunnen we dus de gehele omgeving rond ons in de gaten houden.
Let op: We noemen dit de staat van Zanshin wat inhoudt dat je voor, tijdens, en na iedere actie alert moet blijven.
note: Dit scannen kun je gemakkelijk controleren wanneer iemand een meter of 10 achter je gaat staan, je zult zien dat je hem zowel linksom als rechtsom gemakkelijk kunt zien.

Bij de volgende actie worden we onmiddellijk geconfronteerd met een aantal martial art concepten die de ware aard van dit kata tonen. Het leren om goed te kunnen gronden is hierbij misschien wel het allerbelangrijkste.

4. We laten nu ons lichaam iets zakken en brengen de ellebogen ongeveer ter hoogte van de schouderlijn.
Let op: In feite brengen we de armen niet omhoog maar houden deze op de plaats, doordat we ons lichaam laten zakken, en gaan nu zijwaarts stappen Cidori-ashi genaamd.
De manier waarop we onze voeten plaatsen noemen we “cuppen”, omdat we hierbij op de zijkant van de voet gaan staan. We gebruiken het martial art principe dat we “voetentrekken” noemen, door onszelf zijwaarts te trekken in plaats van te stappen.
We bewegen nu verder zijwaarts en komen uiteindelijk in de stand Naihanchi-dachi waarbij we met de rechterarm een Shuto-Shotei-uchi (palmhand-slag) uitvoeren.
note: Belangrijk is dat genoemde Shotei slag vanuit het lichaam wordt uitgevoerd en niet vanuit de arm alleen.
Verder is er tijdens deze zijwaarts stappende verplaatsing nog een andere actie van toepassing die met de rechterarm wordt uitgevoerd, namelijk een Jujutsu techniek om jezelf uit een polsgreep te bevrijden. De arm die is vastgepakt gebruiken we als een pivot punt om de tegenstander te manipuleren en uitbalans te brengen.

5. Vervolgens gaan we een Mawashi-Enpi-uchi uitvoeren waarbij we ook weer een klein martial art trucje toepassen. We plaatsen namelijk na de uitgevoerde Shotei-uchi slag onmiddellijk onze rechterhand in de nek van de tegenstander (door deze actie blokkeert de tegenstander en dit zorgt ervoor dat hij niet direct weg kan stappen).
Dit maak het mogelijk om een correcte en effectieve elleboog slag uit te kunnen voeren, waarbij we er voor zorgen dat deze binnen ons eigen bereik blijft. (we trekken dus de tegenstander niet naar ons toe).
note: We moeten ons er steeds bewust van zijn dat het verticaal draaien van het lichaam van wezenlijk belang is om een goede succesvolle actie uit te kunnen voeren.

6. Na de voorgaande elleboogslag draaien we de romp terug en komen in de stand Naihanshi-dachi in de houding die Horan-gamae genoemd wordt, hierbij is de linkerarm horizontaal en de rechtervuist in de zij geplaatst.
note: Deze houding wordt ook in verschillende andere karatestijlen gebruikt als een attentiestand waardoor men direct een verdere actie kan ondernemen.

7. Vanuit de Horan-gamae houding gaan we bij de volgende actie gebruik maken van een martial art concept dat we “Cross Connection” noemen. We voeren een Gedan-barai blokkering uit met de linkerarm, en halen de nodige power (de Hikite) niet uit de terug trekkende arm, maar uit het rechterbovenbeen.
Let op: Genoemde Cross Connection techniek komt bij veel verschillende technieken op verschillende momenten voor, maar wanneer je hier niet mee vertrouwd bent is dat dan ook slecht te herkennen. Zonder gebruik te maken van boven genoemde techniek zal zo’n actie niet volledig tot zijn recht komen.
note: Omdat de rechtervuist reeds in de zij is geplaatst, is er geen ander alternatief dan van dat genoemde concept gebruik te maken om genoeg power te kunnen genereren.

8. Na de Gedan-barai actie gaan we verder met het uitvoeren van een stoot met de rechtervuist. Deze stoot wordt 45 graden schuin voorwaarts geplaatst waarbij de vuist onmiddellijk wordt teruggetrokken en we opnieuw naar de eerder genoemde maar nu contra aan vorige houding Horan-Gamae komen.
Let op: Door het snel en onmiddellijk terug trekken van de vuist krijgt een stoot op deze manier een andere dimensie, en zal de impact op de tegenstander bijzonder groot zijn.
note: Ook hier wordt natuurlijk gebruik gemaakt van genoemde Gross Connection.

9. Vanuit de Horan-Gamae houding gaan we ons nu naar links verplaatsen en gebruiken hier ook weer de eerder genoemde Cidori-ashi manier van verplaatsen, we voeren hierbij een Soto-uke blokkering uit.
Let op: Belangrijk is dat wanneer we ons verplaatsen, we dit met het behoud van de structuur van ons lichaam gebeurt, en  maken dus opnieuw gebruik van het concept
“voetentrekken” om ons te verplaatsen.
note: Wanneer we deze Soto-uke blokkering uitvoeren gaan we de elleboog als een pivot punt gebruiken, we doen we dit door onze arm als het ware rond de aanvallende arm van de tegenstander te draaien. We leiden daardoor de aanval iets wat zijwaarts naar een punt  waar dit geen gevolgen meer zal hebben.
Wanneer deze actie correct wordt uitgevoerd zal je ervaren dat de balans van de aanvaller totaal verstoord raakt, wat het gemakkelijk maakt om een tegen aanval te plaatsen.

10. De volgende actie bestaat uit verschillende momenten waarbij de verdediger feitelijk een stoot met de linkerarm wil uitvoeren als reactie op de aanval. Maar de aanvaller is hem voor en kan toch nog een stoot maken. Deze wordt snel verdedigd door met de rechterarm een Gedan-barai uit te voeren, die gevolgd wordt door een Ura-zuki
(onderhandse stoot). De rechterarm wordt hierbij ontspannen horizontaal tegen de linkerarm geplaatst. (Zie o.a. uitleg Pinan Godan).
Let op: Deze Ura-zuki is geen Uraken zweepslag, maar een daadwerkelijke stoot waarbij we er voor zorgen dat de elleboog inwaarts gedraaid is. 
note: De uitvoer van een Ura-zuki stoot is functioneel wanneer de afstand ten opzichte van de tegenstander te klein is om een stoot te maken zoals we gewend zijn. De techniek die we hier gebruiken lijkt op het uitdraaien van een schroef waarbij zoals gezegd de elleboog praktisch langs het lichaam beweegt.

De volgende serie acties behoren allen tot de essentie van dit kata, deze zijn onder anderen het correct verplaatsen met behoud van de eigen structuur, het direct weer in balans staan na het los laten van het been, het draaien van de romp ten opzichte van de benen, het leren beheersen van wat we noemen de zogenaamde “gross connection”, en tevens zoals eerder genoemd het constant bewustzijn van het goed gegrond zijn.
note: De hierboven genoemde zaken zijn zonder enige kennis niet aan de buitenkant te zien, zonder een gedegen uitleg hierover zal dit altijd tot een oppervlakkige uitvoer van dit kata leiden. Het juiste gebruik hiervan behoort dan ook tot de zogenaamde “Internal power” die we allemaal bezitten maar nooit geleerd hebben hoe deze te gebruiken.

11. Na de uitvoer van de Ura-zuki vervolgen onze weg door het linkerbeen weg te halen als reactie op een veronderstelde beenveeg, waarna we het been weer onmiddellijk terug plaatsen in de Naihanchi-dachi stand.
Vervolgens draaien we de romp naar links waarbij we met de linkerarm een Soto-uke blokkering uitvoeren. De rechterarm is hierbij deze actie nog steeds licht tegen de andere arm geplaatst.
Let op: Ook bij deze blokkering maken we gebruik van eerder genoemde “gross connection” die het terugtrekken van de vuist (de Hikite) in de zijde vervangt.
Het terug plaatsen van het been verdient ook enige aandacht namelijk: dit doen we door onze voet iets inwaarts te plaatsen waarbij je als het ware op de hiel land, hierdoor creëren we direct een goede balans en staan dan gelijk goed gegrond.
note: Wanneer we de vuist van de rechterarm strak en gespannen tegen de andere arm aan zouden zetten betekent dit dat deze niet ingezet kan worden om een tegen aanval uit te kunnen voeren. En dat is niet in de geest van het Wado karate waarbij iedere techniek als een aanval dient te worden uitgevoerd.

12. Vervolgens gaan we dezelfde procedure aan de andere kant uitvoeren en ontwijken nu de aanval door het rechterbeen weg te halen en ook plaatsen we het been weer snel terug in de originele stand. We draaien nu de romp naar rechts waarbij we met de rechterarm een Uchi-uke blokkering uitvoeren.
Let op: Bij deze actie veranderen de armen wel van positie, maar de lijn waarop we deze en eerder genoemde acties uitvoeren dient dus gehandhaafd te blijven.
note: Deze manier van blokkeren leert ons om te gaan met het roteren van ons lichaam waarbij zowel de voeten als de bovenbenen niet mee mogen draaien. Het is dus zaak om de Naihanshi-dachi stand constant in takt te houden, maar ook om het lichaam niet te forceren tot onmogelijkheden.

Een belangrijk punt van aandacht is dat wanneer de benen de ontwijkende actie uitvoeren, we niet met de zool van de voet tegen het andere been aan schoppen.
Sterker nog: het been dient zo hoog opgetrokken te worden dat men de zool van de eigen voet kan zien. Deze ontwijk actie is niet slechts en alleen maar het ontwijken van een aanval, maar is veel meer het leren om ondanks dat we op een been komen te staan toch ook goed gegrond kunnen blijven en dit niet doen door ons lichaam naar links of rechts te over te hevelen.

13. Na de voorgaande acties en draaien we de romp terug tot Mami waarbij de linkerarm horizontaal voor de borst wordt geplaatst, en de rechtervuist in de zij (Horan-gamae).
Nu gaan we vanuit deze situatie een dubbele stoot naar links uitvoeren en ook hier halen we de benodigde kracht uit de bovenbenen en de heup.
note: Er zijn verschillende verklaringen mogelijk bij deze actie, waarbij de juiste toedracht discutabel is. We moeten ons dan ook realiseren dat kennis soms verloren is gegaan doordat in het verleden die kennis slechts van mond tot mond werd overgedragen en er niets werd opgeschreven.

14. Bij de volgende actie maken we ook weer gebruik van een martial art trucje waarbij we een tegenstander in de door ons opgezette val te laten lopen.
note: Wat we hier doen is de tegenstander vrijwillig onze arm aanbieden om hem in eerder genoemde val te laten trappen. Binnen de marial art geldt het als buitengewoon onverstandig om iemand zomaar vast te pakken.
Nadat de arm is vastgepakt roteren we nu onze arm in de lengte, de tegenstander moet nu gelijk een keuze maken namelijk: vasthouden of loslaten.
Wanneer hij blijft hij vasthouden maken we opnieuw gebruik van het martial art concept dat we  “voetentrekken” noemen.
Door dit concept toe te passen kost het weinig moeite om de tegenstander naar je toe te halen, waarna er een Mawashi-Enpi-uchi slag wordt uitgevoerd.
Let op: Deze en eerder genoemde concepten zijn dagelijkse kost bij andere martial art sporten zoals Jujitsu, Aiki-ken, Aikido enz. die hier allemaal gebruik van maken.

15. Na de laatste elleboogslag plaatsen we de rechterarm horizontaal voor ons lichaam en de linkerarm gaat in de zij, we komen dus opnieuw in de houding die we Horan-gamae noemen.
We hebben nu de eerste helft van dit kata uitgevoerd en gaan nu dezelfde acties allemaal contra uitvoeren.
note: Werden alle voorgaande acties voornamelijk aan de linkerkant uitgevoerd, dan is nu de rechterzijde aan de beurt.
We beginnen om met de rechterarm een Yoko-Gedan-barai uit te voeren, gevolgd door een schuine stoot. Waarna we ons naar rechts gaan verplaatsen op eerder-genoemde manier Cidori-ashi (Zie punt 4) waarna we met de linkerarm een Soto-uke blokkering uitvoeren zoals eerder bij punt 9.

Vervolgens gaan we alle eerdere acties die we aan de linkerkant uitvoerden opnieuw uitvoeren, maar zoals eerder genoemd nu contra.
Uiteindelijk eindigen opnieuw met de uitvoer van een dubbele stoot.

16. Na de uitvoer van de dubbele stoot brengen we het rechterbeen rustig terug en komen in de gesloten voeten stand Heisoku-dachi, waarbij we de beide armen weer laag gekruist voor ons plaatsen.

17. Als laatste draaien we de voeten iets uit elkaar en komen in de stand Musubi-dachi. We plaatsen handen rustig op de dijbenen en maken een lichte buiging waarmee we dit kata beëindigen.

Nawoord: Op verschillende momenten maak ik een verwijzing naar het boek Wadoryu karate van Hironori Otsuka dat als leidraad voor deze pagina’s heeft gediend.
Opvallend is dat hij Otsuka sensei, bijna op iedere bladzijde wel schrijft dat het ontspannen van het lichaam buitengewoon belangrijk is. Ook schrijft hij dat wanneer je een actie uitvoert dit met het gehele lichaam moet worden gedaan. En dat is precies wat we hier leren in dit Naihanshi kata.

Dit relatief gemakkelijk ogend kata heeft een grote hoeveelheid martial art technieken in zich, die op het eerste gezicht voor de uitvoerder zeker niet duidelijk zullen zijn.
Er wordt niet voor niets telkens in de beschikbare literatuur geschreven dat het beheersen van dit kata een lange weg zal zijn, waarbij we hier gemakkelijk een aantal jaren aan kunnen besteden.

Combinatie en looproute schema Naihansi